Waarschuwing: het beoefenen van aikido kan verwijdering veroorzaken

Een man en een vrouw staan zwijgend op een afstand van 5 meter tegenover elkaar. Ze kennen elkaar niet of nauwelijks. De vrouw loopt op de man af en stopt op een afstand die voor haar nog prettig is. Daarna loopt ze terug. Dan is het de beurt van de man om afstand te overbruggen en grenzen te verkennen. Als hij blijft staan, is de afstand anders dan zonet. De man en de vrouw hebben blijkbaar een verschillende beleving van wat een prettige afstand tussen beide is. Tenslotte loopt de man terug.

Ik bied deze oefening wel eens aan bij trainingen rond het thema communicatie. Laatst deed ik zelf een rondje mee, om vervolgens te schrikken van een automatische piloot die zich kenbaar maakte: het was alsof ik op de mat stond tijdens een aikido-training. Op mijn hoede.

Waarom ik hiervan schrok? Blijkbaar heb ik mezelf de afgelopen jaren getraind om in sommige situaties op mijn hoede te zijn. “Best een nuttige eigenschap voor iemand die een krijgskunst beoefent,” hoor ik u denken. Dat ben ik grotendeels met u eens. Maar laat ik nou de overtuiging zijn kwijtgeraakt dat ik met aikido geen krijgskunst aan het beoefenen ben. Laat ik nou vermoeden dat aikido in de kern draait om verbinding enerzijds tussen lichaam en geest en anderzijds tussen mijzelf en anderen. Dan is het toch schrikken wanneer je merkt dat training in datzelfde aikido ervoor zorgt dat je op je hoede bent wanneer iemand verbinding met je maakt door op je af te lopen?

Het bevestigt me nog eens hoe belangrijk intentie is – je ontwikkelt dat wat je nastreeft. Het beoefenen van een krijgskunst, of aikido als krijgskunst, kán het vermogen zich te verbinden met anderen schaden.

“Aikido is aikido,” zegt aikidoleraar Sugano Seiichi sensei met regelmaat. Ik heb het hem vaak horen zeggen als reactie op de vraag: “Is aikido een krijgskunst?” Ik begin Sugano sensei’s opmerking langzaamaan op waarde te schatten…